Türkiye’de alabalık üretiminde 2023 yılında hedeflenen üretim 2018 yılında gerçekleşince, 2023 yılı hedefleri güncellenerek 2 milyar dolara çıkarıldı.

Atatürk Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi bünyesinde faaliyet gösteren tesislerde yıllık 10 ton alabalık üretimi yapılırken, fakülte yönetimi özellikle bölgede sayıları artan çiftlikler için yaptıkları araştırmalarla sektöre yön veriyor.

Atatürk Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Murat Arslan, Su ürünlerinin özellikle soğuk sularda yetişen alabalıkların önümüzdeki dönemlerde ülkemizin en önemli gündem maddelerinden biri olacağını dile getirdi.

Fakülte olarak üretimlerinin büyük bir çoğunluğunun Gökkuşağı alabalığı ve Kırmızı benekli alabalık kahverengi çeşitlerinden oluştuğunu dile getiren Prof. Dr. Arslan, “Aslında bizler alabalık üretim çiftliğimizde bir nevi Erzurum ve yakın bölgelerimizde faaliyet gösteren alabalık yetiştiren çiftçilerimiz ve alabalık yetiştiricileri için referans merkezi konumundadır. Alabalık üretimi yapacak çiftçilerimize gereken bilgilerin verilmesinin yanı sıra canlı balık temini de yapmaktayız. Balıkların yavru desteğinden tutun, gözlemmiş embriyo dediğimiz bunlara balıkçılar arasında gözlü yumurta diyenler de var, bu tip canlı materyalleri temin etmenin dışında aynı zamanda şehrimizde bulunan vatandaşlarımıza da sofralık alabalık temini de yapmaktayız” dedi.

Burada ilk öncelik olarak amaçlarının ticari anlamda faaliyet göstermek olmadığını ve tesislerde araştırmaların yoğun yapıldığına dikkat çeken Prof. Dr. Murat Arslan, “Tesislerimizde yem araştırmaları, balık üretimi ile ilgili araştırmalar, yumurtadan sofralık boya kadar gelen safhalarda karşılaşılan muhtemel problemlere yönelik çözümler ve araştırmalar yapılmaktadır. Yaptığımız araştırmaların dışında üretilen balıkların yani fazla olarak üretilen balıkları piyasaya satışını yapıyoruz. Sofralık alabalık dışında balık yetiştiricilerine canlı balık temini de yapıyoruz” dedi.

Su ürünlerinin özellikle soğuk sularda yetişen alabalıkların önümüzdeki dönemlerde ülkemizin en önemli gündem maddelerinden birisi olacağına vurgu yapan Prof. Dr. Murat Arslan, “Şu an ki durumda ülkemiz Karadeniz’de yaklaşık olarak 100 bin ton alabalık üretimi projesine başlanıldı. 100 bin ton alabalık aşağı yukarı tamamı ihracata yönelik olacaktır. Üretilen balıkların ağırlık olarak 1 kilogram üzeri olacak. Üretilen alabalıklar için yoğun milyonlarca yavru balığa ihtiyaç duyulacak. Özellikle Erzurum’da 100 bin ton alabalığı destekleyecek yavru alabalığın Erzurum’da üretimini planlıyoruz. Burada Erzurum Atatürk Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi’ne çok iş düşecek. Yani Fakültemiz balık üretiminde referans merkezi olacak. Bölgemizde yatırım yapmak isteyen alabalık yetiştiren çiftçilerimiz için gerek ilham kaynağı, gerekse teknik bilgi, gerekse eğitim konusunda yani kısaca her konuda Fakültemiz gereken yardımları sürdürecektir. Dünyada hali hazırda 90 milyon ton çiftlik balığı üretimi yapılmaktadır. Bunun değeri yaklaşık olarak 250 milyar dolara tekamül etmektedir. Diğer üretimi yapılan balıklarla birlikte bu gün dünyada 300 ile 370 milyar dolar arasında ki bir maddi değerden bahsedebiliriz. Uluslararası ticarete konu olan balık ve su ürünleri ise maddi olarak yaklaşık olarak 150 Milyar Dolar civarındadır. Ülkemiz olarak son yıllarda yani son 40 yılda üretim olarak çiftlik balığını sıfırdan bu gün 400 bin ton rakamlarına gelmeyi başarmıştır. Yaklaşık olarak 100 ila 150 bin ton arası hali hazırda alabalıktan karşılanmaktadır. Yeni yapılacak projelerle bu ramak 250 bin tonları bulacaktır. Bu hedefte ise dünya birinciliği konumuna gelecek duruma geçilecek” şeklinde konuştu.

Ülkemizin 2023 su ürünleri ihracat olarak hedefinin 1 milyar dolar olduğunu ancak su ürünleri sektörünün 2023 hedefini ilk hedef olarak gerçekleştiren sektör olarak 2018 yılında bu hedefe ulaştığını anlatan Prof. Dr. Murat Arslan, “Bu hedef güncellenerek 2 milyar dolara çıkarıldı. Yani ülkemizin 2023 yılında 2 Milyar Dolar su ürünleri ihracat hedefi olacaktır. Ülke olarak dış ticaret açısından önemli bir konumdayız. Gerek insan beslenmesi ve gerekse dış ticaret gerek kitlesel üretime uygunluğu bakımında su ürünleri giderek artan bir trend yakalamış durumdadır” dedi.

En hızlı üretimi yapılan sektörün balık üretimi olduğunu belirten Prof. Dr. Murat Arslan, “Üretilen balıkları yani ticari olarak üretilen sofralık balıkları klasik porsiyon boylara geldiği zaman satışını yapıyoruz. Bu da yaklaşık olarak bir balığın 200 ila 250 gram arasında oluyor. Yani bir kilograma yaklaşık olarak 4 balık geliyor. Bazen de 5 balıkta olabiliyor. Satış yönünden de fiyat olarak 1 kilogram Alabalık satış tutarı güncel olarak 26 TL. dir. Canlı balık satışı yapabildiğimiz gibi hazır flato satışını da yapıyoruz. Vakum paketlenmiş kemik ve iç organları, kafasından arındırılmış satışlarda yapıyoruz. Birçok kişi balığı temizleme konusunda uğraşmak istemiyor kolaylık olsun diye bizlerden alacakları vakum paketleri alarak eve götürdükleri zaman direk pişirmeye başlayabilirler” dedi.

Prof. Dr. Murat Arslan, özellikle son aylarda dünyaca yaşadığımız Covid-19 Pandemi döneminde sağlıklı beslenme, dengeli ve kaliteli beslenme gibi kavramların ön plana çıktığını ifade ederek, “Burada demek oluyor ki su ürünlerinin ne kadar önemli olduğu bir kez kanıtlanmış oldu. Bunu en bariz bizler kendi balık üretim çiftliği tesislerimizde yaşadık. Covid-19 Pandemi döneminden önce ve sonra diyebilirsem neredeyse üretim ve satış olarak iki katına çıktı. Şu mesajı verebiliriz sağlıklı beslenme, hastalıklara karşı vücudun direnç kazanması, hayvansal proteinlerin düzgün alınması. En önemli konu Omega-3 proteinlerin tamamı balık ve diğer su ürünlerini tüketimi açısından Erzurum’da yaşayan insanlar için çok önemli ve büyük bir avantaj durumundayız. Balık sezonu bitse dahi balık temini açısından merkez durumundayız. Yılın 365 günü Erzurum alabalık tesislerimize gelerek aldığı balıklarla sağlıklı şekilde beslenebilirler” şeklinde konuştu.

(iha)