Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Koronavirüs Bilim Kurulu toplantısının ardından düzenlediği basın toplantısında gündeme ilişkin açıklamalarda bulundu. Bakan Koca, Dünya Sağlık Örgütü Direktörü’nün yeni yaptığı açıklamada, salgına karşı hiçbir ülkenin güvende olmadığı uyarısında bulunduğunu vurguladı.

Tedros’un, “Salgının ilk üç ayında tüm dünyada toplam vaka sayısı 400 bindi. Şimdi, sadece geçen hafta sonunda, 400 binden den fazla insana Covid-19 tanısı kondu” açıklamasını hatırlatan Koca, “Sizden, 3 ayla, bir hafta sonunun rakamlarının aynı olması üzerinde düşünmenizi istiyorum. Sizden, şu anda, dünyada yaklaşık 12 milyon Covid-19 vakası olduğunu ve 550 bine varan can kaybı yaşandığını hatırınızda tutmanızı istirham ediyorum. Süreçte pek çok ülkenin sağlık sistemi çökme tehlikesi yaşadı” ifadelerini kullandı.

“Maske, tüm dünyada kabul gören önemli bir tedbirdir”

Türkiye’nin durumunun birçok yönden iyi olmakla birlikte, can kaybının da devam ettiğine dikkat çeken Koca, “Dün, 19 insanımızı kaybettik. Umutlarını son ana kadar koruyan 19 aile sizce neler düşünüp, neler hissetti? Sizden, bu ölümlerin önlenebilir sebeplere bağlı olduğunu hep hatırlamanızı rica ediyorum. Covid-19’dan kaçınmak mümkündür. Hastalığa yol açan virüs, solunum yoluyla bulaşmaktadır. Ve maske, tüm dünyada kabul gören önemli bir tedbirdir.

Yakın mesafede, maske tek başına yetersizdir. Mesafe kuralı da bu nedenle tüm dünyada tartışılmaz bir tedbirdir. El temizliği ise, olmazsa olmaz bir kuraldır. Dünya, hastalığın yayılmasına karşı her ne başarı gösteriyorsa, bunu, bu kurallara uyabildiği ölçüde gösteriyor. Vakaların tırmandığı ve salgının kontrolden çıktığı ülkeler, tedbirlerin ya terk edildiği veya zaten yetersiz olduğu ülkelerdir” diye konuştu.

“Filyasyon çalışmalarında, çok sayıda vakanın kaynağının düğünler olduğunu gördük”

Bakan Koca, hastalığın bulaşmasının, kurallara karşılıklı uyulursa önlenebileceğini kaydetti. Hastalığın yayılma yerlerinin nişan törenleri, düğünler, taziyeler, pazaryerleri, alışveriş merkezleri, toplu taşıma araçları, asker uğurlamaları, sahiller ve plajlar olduğunu belirten Bakan Koca, “Açık veya kapalı, fakat kalabalık, diğer ortak mekanlar. Tatile gidenler, Covid-19 tedbirlerinin, tatilcilerin lehine olduğunu bilmelidir. Büyük kentlerin kalabalığından uzaklaşanlar, eğer başka kalabalıkları tercih etmez, mesafe kuralını fazlasıyla uygularsa, buna müteşekkir kalırız.

Düğünlerde, bir çiftin sevincine yarın gölge düşürme korkusu bile, tek başına, tedbirlere uymak için yeterli olmalıdır. Filyasyon çalışmalarında, çok sayıda vakanın kaynağının düğünler olduğunu gördük. Cenazeler, taziyeler, mevlitler yeni acılara sebebiyet vermemelidir. Temaslı taramalarında birçok kez karşımıza bu olaylar çıkmaktadır.

Asker uğurlamasında, ne uğurlayan ne de uğurlanan, hiç risk almamalıdır. Sağlık da, vatani göreve saygı da bunu icap ettirir. Gençlerimiz, testi pozitif çıkan Mehmetçikten mesuldür” açıklamasında bulundu.

“Covid-19’la mücadele, birlikte verilmesi gereken bir mücadeledir”

Bu konularda devletin bazı tedbirleri uygulamaya koymuş olduğunu aktaran Koca, “8 ilimizde asker uğurlamaları yasaklanmıştır. Din görevlilerimiz; cenaze merasimi, taziye, mevlit, toplu ibadet kaynaklı riskleri önlemek için çalışma başlatmıştır. Güvenlik güçlerimiz, pazaryerlerinde yaptırım içeren tedbirler almaktadır. Düğün, nişan gibi törenlerde toplum sağlığı adına gözlemci bulundurulması yönünde hazırlık söz konusudur.

Sağlık Bakanlığı; özellikle bugünlere özgü risklere karşı, başta İçişleri Bakanlığı, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı, Milli Savunma Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı olmak üzere birçok bakanlığımızla işbirliği içindedir. Amaç, tedbirlerin daha yaygın uygulanması; tedbirlere uymayanların, tedbirlere uyanları riske atmasının önlenmesidir. COVID-19’la mücadele, birlikte verilmesi gereken bir mücadeledir” şeklinde konuştu.

Bakan Koca, Hıfzıssıhha Kurulları ve Emniyet Teşkilatından verilen bilgilere göre, son 1 hafta içinde, 81 ilde Covid-19 tedbirlerine uymadığı için yaklaşık 18 bin kişiye para cezası kesildiğini aktardı.

“Bazı illerde, hastalık pik seviyesine ulaşıyor”

Son 10 gün içinde, gerileme gösterdiğimiz yerden toparlanabileceğimizi de kanıtladığımızı açıklayan Koca, “Yeni vaka sayılarımız bin seviyelerinde. Yeni vaka sayılarının neden bu seviyede kaldığının da sebebi belli. Diyarbakır, Konya, Adana, Gaziantep, Urfa başta olmak üzere, bazı illerde, hastalık pik seviyesine ulaşıyor. Bu şehirler, en yüksek vaka sayılarını yeni görmektedir. Buralardaki vaka artışlarının ancak tedbirlerin gücüyle azalacağını, daha stabil hale geleceğini düşünüyoruz. Mevcut durum, Türkiye ortalamasına ilişkin genel dağılımdan çok, belli şehirlerdeki artışlardan kaynaklanmaktadır” dedi.

Güncel korona virüs tablosunu kamuoyu ile paylaşan Koca, Türkiye’de son 24 saatte bin 41 kişiye Covid-19 tanısı konulduğunu, 22 kişinin hayatını kaybettiğini ve toplam vaka sayısının 208 bin 938, can kaybının 5 bin 282 olduğunu belirtti.

“Ortalama yoğun bakım süreleri 18-20 günden 2 günlere kadar indi”

Grafikler üzerinden kamuoyunu bilgilendiren Koca, “Anadolu’da birinci dalga hala devam ediyor. Filyasyon çalışmalarını son derece önemsiyoruz. Ortalama hastanede yatış süresi 21-22 günden 3 günlere, ortalama yoğun bakım süreleri 18-20 günden 2 günlere kadar indi. Son üç gün ortalamasıyla en çok vakanın görüldüğü iller; İstanbul, Ankara, Gaziantep, Konya, Mardin, Diyarbakır ve Şanlıurfa. Son 3 gün en az vaka görülen iller; Tunceli, Artvin, Iğdır, Erzincan, Bayburt, Kırklareli ve Bilecik oldu” ifadelerini kullandı.

”Kurban Bayramı’nda il bazında bazı kısıtlamalar söz konusu olabilir”

Bilim Kurulunda, Kurban Bayramı için görüşülen tedbirlere ilişkin bilgi veren Koca, “Bugün kısmen Bilim Kurulu’nda gündeme geldi. Ama bir öneri noktasına gelmedi. Özellikle önümüzdeki haftalar, salgının seyrine göre bu konudaki öneriler daha netleşmiş olur. Temelde ülke genelinde bir sokağa çıkma yasağı gündeme gelmedi. Ama bir takım tedbirlerin olabileceği, özellikle il bazında yer yer kısıtlamaların gündeme gelebileceği görüşüldü. Vaka artışının yoğun olduğu iller söz konusu olursa, oradaki tedbirleri biraz daha sertleştirmek gerekebilir. İllerdeki vaka sayılarına göre, il hıfzıssıhha kurulları bütün kararları alma konusunda yetkili. Bu kapsamda il bazında bazı kısıtlamalar söz konusu olabilir. Gelecek hafta yeniden konuşacağız” ifadelerini kullandı.

“18 bin kişinin tamamlanmasıyla muhtemelen haftaya açıklamış oluruz”

Türkiye genelinde uygulanan antikor testinin son durumuna ilişkin soruya Bakan Koca, “Testler aslında geçen hafta tamamlandı fakat çalışmayı kabul etmeyen her birey için TÜİK tarafından belirlenen her birey için iki de yedek belirtilmişti. İki bireyin de kabul etmediği 18 bine yakın kişi oldu. Bununla ilgili çalışmayı bu noktada da bitirebilirdik. Böyle olsun istemedik. Çünkü uluslararası bir yayın olacağını ve bu anlamda önemli bir çalışma olacağını biliyoruz. Yarın DSÖ Avrupa Direktörü ile bir toplantımız olacak. Bu mesela bizim önemle konuşacağımız, üzerinde tartışacağımız, ülkemizin durumunu belirleyen çalışma olacak. 18 bin ilave kabul etmeyen kişilerin yerine yeni 18 bin kişinin bize sunulmasını istedik. Zannediyorum önümüzdeki 1-2 gün içinde verilmiş olacak. 18 bin kişinin tamamlanmasıyla muhtemelen haftaya açıklamış oluruz” şeklinde yanıt verdi.

“31 Ağustos’a doğru salgının seyrinde bir farklılık olursa gerektiğinde bir takım yöntemler önerilebilir”

Bakan Koca, Bilim Kurulunun okullara yönelik tedbirlerinin uygulanabilir olup olmadığına ilişkin soruya ise, “Uygulanamayacak hiçbir şeyi biz önermek istemeyiz. Uygulanabilir olduğuna taraflarca tartışıldıktan sonra öğrencilerimiz için, evlatlarımız için en uygun olan çözüm şeklini geliştirmek noktasında bir yaklaşım içinde oluruz. Açıklanan özellikle şöyle bir durum; 31 Ağustos için okulların açılacağı, bir takvimin belirtilmesi gerektiği için açıklanmış oldu. Ama 31 Ağustos’a doğru salgının seyrinde bir farklılık olursa gerektiğinde bir takım yöntemler önerilebilir. Detaylarıyla ilgili de ilgili taraflarla halk sağlığı ekibi, bilim kurulu ekibi önümüzdeki günler çalışmaya devam ediyor olacaklar” diye yanıt verdi.

Grip aşısı alımlarına ilişkin bilgi veren Koca, “Grip aşısını özellikle riskli grup için önerdiğimizi biliyorsunuz. Grip aşısının bu yıl daha fazla talep içinde olacağını düşünüyoruz. Bu yıl geçen yıldan daha fazla grip aşısı siparişi içindeyiz. Bu yıl için grip aşısı sorunu yaşanmayacağını söyleyebilirim” dedi.

“Enstitüdeki yetkililere detaylı bir sunum yapıldı ve bu sunumdan çok etkilendiklerini ifade ettiler”

Seyahatlere ilişkin Almanya ile yapılan görüşmenin detaylarını paylaşan Koca, “Geçen hafta yapılan görüşmede, daha önce söylediğim şekliyle bakan yardımcımız, yani Bilim Kuruluna başkanlık eden bakan yardımcımız özellikle Robert Koch Enstitüsüne sunum yapmak üzere tercih edildi. Enstitüdeki yetkililere detaylı bir sunum yapıldı ve bu sunumdan çok etkilendiklerini ifade ettiler. Dün Epidemiyoloji Direktörü, bakan yardımcısı arkadaşımı arayarak son derece etkilendiklerini, kendilerinde olmayan datanın var olduğunu, Türkiye’den faydalanmak istediklerini ifade ettiler. Ama özellikle bu kararların başka saiklerle de yer yer alındığını da biliyoruz. Umarım bu anlamda yapılan görüşme ve etkilenildiği söylenilen görüşme, başka saiklerle farklı sonuçlara yol açmaz. Biz önümüzdeki günler, bu anlamda bizim talebimiz doğrultusunda, özellikle bazı bölgelerle ilgili olumlu sonuçlanacağını umuyoruz” diye konuştu.

“Aşıyla ilgili hayvan çalışmaları devam ediyor”

Aşı ve ilaç çalışmalarında gelinen son duruma ilişkin soruya Koca, “Aşıyla ilgili hayvan çalışmaları devam ediyor ve şu ana kadar sürecin başarılı seyrettiğini söyleyebilirim. Aşı ile ilgili Eylül ve Ekim ayında klinik çalışmalara, Sağlık Bakanlığı sorumluluğunda geçebileceğimizi düşünüyorum. 3-4 ay klik çalışmanın sürebileceği dönem olacak. O döneme geçildiğinde daha detaylı açıklamaları yapmış oluruz. İlaçla ilgili; daha önce antiviral olarak kullanılan Favipiravir ilacı söz konusu idi ve biz bu ilaçtan epey fayda görmüştük. Bu ilacın kullanımı her geçen gün artmakta ve pahalı olan bir ilaç. Bu ilacın Türkiye’de hem sentezi hem de imalatıyla ilgili 4 firma tarafından müracaat edilmiş oldu. Önümüzdeki bir iki gün içerisinde ruhsat süreçleri de bitmiş olacak” şeklinde yanıt verdi.

Bakan Koca, yoğun bakımlarının durumuna ve doluluk oranlarına ilişkin, “Acil olmayan hastaları da aldığımız bir doluluktan bahsediyoruz. Herhangi bir sorun olmadığını söyleyebilirim” dedi.

Bakan Koca, bir basın mensubunun sorusu üzerine kamuda vardiya sistemine geçmek gibi bir durumun gündemde olmadığını belirtti.

Bilim Kurulu üyelerinin ödenek aldığına ilişkin bazı iddialara yanıt veren Koca, “Bilim kurulumuzda hiçbir üyemiz hiçbir ödenek almamaktadır. Tamamen gönüllü olarak bu görevi yürütmektedir” dedi.

(iha)